Çevre kirliliği sanayi kuruluşlarının yarattığı en önemli sorunlarından biri... Çevre duyarlılığı 1936'lı yıllara kadar gündemde değil... Fakat sonraki yıllarda önem kazanmaya başlıyor.

Öncelikli konu fabrikanın atık suları. Başlangıçta doğrudan Ergene Nehri'ne verilirken sonraki yıllarda tortu havuzları (sedimentary pool)  yapılmasına karar veriliyor. İlk havuzlar kireçli suları çökertmek için küçük ve yetersiz kalıyor. Kireçli suları doğrudan Ergene Nehrine vermek demek  canlı hayatı yok etmek anlamına geliyor. Sonuç olarak mevcut çökertme havuzlarının genişletilmesine karar veriliyor. Mehmet Bedirli yine  işbaşında... Bunun için Fabrika ile Ergene Nehri arasında demiryolu altında yeni bir yer seçiliyor ve buraya kocaman bir havuz yapılıyor. Burası o yıllarda belediye sınırları dışında olan bir yer.... Ama ne kadar dışında... Yerleşim yerlerinin hemen yanı başı sayılır.... Günümüzde ise o bölgenin belediye sınırlarının içinde kaldığını görüyoruz...

Düzlük ve yarı bataklık bir yer... 51 dönüm büyüklüğünde.... Oldukça büyük. Bakanlar kurulu kararıyla hazine arazisi olan (belki de Sinanlı köyünün arazisidir) bu yerin 28 Nisan 1937 yılında fabrikaya satılmasına karar veriliyor.a Ve üzerine dönme mekanizmalı  çökertme havuzu yapılıyor... Uzun ömürlü olmuyor ve bir kaç yıl sonra kullanım dışı kalıyor. On sene kullanıldı mı, bilmiyorum. Belki kullanılmıştır.... Sonra açık çökertme havuzları veya halkın tabiriyle çamur havuzları...

Aynı sorun Macaristan'ın Hatvan ve Selpi fabrikalarında da var. Orada  Zagyva Nehri kirleniyor. Su kirliliğine ilişkin ölçüm yapıyorlar ve tedbir alıyorlar. Pis suları "atık su depolama tankları"nda stokluyorlar. 550 bin metre küpe varan büyük tanklar yapmışlar. Bizde şeker fabrikası atık sularının Ergene Nehri'ne etkisi ölçülecek durumda değil. Çünkü kirli suların yüzde 99'u yukarı bölgelerden ve Ergene'nin kollarından geliyor. Artık Ergene'ye bağlanan hiç bir dere temiz değil. Günümüzde insanlar Fabrikanın suyu kirletme durumunu düşünecek veya ölçecek durumda değiller. İlk yapıldığı yıllarda belki bu ölçüm yapılabilirdi, fakat o yıllarda da çevre kirliliği konusu birinci öncelik değil.

Alpullu'nun bir de Şlempe gölü var... Fabrika atık sularının toplandığı yer...







------
a
Fatih Damlıbağ, Development of beet sugar ındustrıes ın the world and the example of alpullu sugar factory, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi,
XVII/34 (2017-Bahar/Spring), ss. 133-157.

Çevrenin Korunması

 
Cadde ve Sokakları Çakmak Hattı Çalılar Camiler. Çamur Havuzu Çamaşırhane Çamlıklar Çarşı Çataklar Çeşmeler Çiçek Serası Çiçekler Çevre Kirliliği Çiftlik Çiftlik Mahallesi Çilingir Deresi Coğrafi Bilgiler Çorlu Çöplüğü
A B C D E F G H ...I... K L M N O P R S Ş T U Y Z