Fabrikanın çalışıp fiilen şeker ürettiği 100 günlük zaman dilimine "kampanya" adı veriliyor. Ama bu tanımı herkes böyle anlamıyor. Kavramı daha geniş tutup "pancar ekimiyle" veya "pancar alımıyla" ilişkilendirenler var. Öyle olunca Alpullu'da üretim yapılmayan dört yıllık dönem de "kampanya" içinde değerlendirilmiş oluyor. Çünkü fabrika çalışmasa da o dönemde bazı çiftçiler pancar ekmeye devam ettiler. Fakat biz, kampanya sözcüğünü çoğunlukla dar anlamıyla kullanırız. Fabrika çalışmışsa kampanya vardır, çalışmamışsa yoktur.
Kampanyanın açılış tarihleri ve uzunluğu sürekli değişiklik göstermiş. Yuvarlak hesap 100 gün olarak belirleniyor veya üç ay... Bunun yanında altı, yedi aya kadar çıkan kampanyalar olmuş. 1970'li yıllarda kampanyalar altı ay devam edermiş ve işçi sayısı 1800'ler civarındaymış.
Uzun kampanyalarla ilgili tartışmalar var. Birileri kampanyanın uzun sürmesini "meziyet gibi" lanse ederken diğerleri aslında bunun "kötü bir planlama" olduğunu iddia ediyor...
Şunu bilmemiz gerekiyor. Kısa sürmüşse zorunluluktan... Uzun sürmüşse, yine zorunluluktan... Ne kısa kampanyayı yerden yere vuralım, ne de uzun kampanya süresini göklere çıkaralım... Şartlar onu gerektirmiş, öyle olmuş... Evrensel standartlarla ülke fabrikasının koşulları ve ülkenin ekonomisi, toprak şartları her zaman uyum göstermeyebiliyor.
Benim formülüm şu: "evrensel standartları gözden kaçırma, ona uymak için yapabileceğinin en iyisini yap..." Standartlar gözetilmişse veya standartların farkında isek, "sonuç iyiydi, kötüydü" gibi bir tartışma anlamsız...
1946 yılındaki kampanyanın rekor düzeydeki üretim nedeniyle normal daha uzun süreceği hesaplanmış.
Kampanyalar tarih boyunca değişik tarihlerde başlamış: 20 Temmuzda, 24 Temmuzda, 1 Ağustosta... 15 Ağustosta...
---
Kampanya dönemleri sayılarla anılıyor. 1'inci Kampanya, 10'uncu Kampanya, 60'ıncı kampanya gibi...
---
1933-1934 Kampanyası. "1933 yılında 328 bin tonla dünya birinci olmuş bir fabrikadır."
1934 Nisan ayının 15'inde Cuma günü bütün müdürler, memurlar ve işçiler adına kampanyanın sekiz ay sürmesi nedeniyle bir şenlik düzenleniyor. O dönem pancar işleme açısından Alpullu Şeker fabrikası dünya birincisi. Eğlence ve şenlikler Büyük Mandıra korusunda "Pancar Cümbüşü" adıyla tertip ediliyor... Seçkin (2019) Edirne Milli Gazete 19.4.1934 tarihli nüshasından alıntı yaparak anılan cümbüş hakkında ayrıntılı bilgi veriyor (s. 99-100). Özetlersek... Bütün çalışanlar aileleriyle birlikte sabahtan itibaren koruda yerlerini alıyorlar. Sayıları iki, üç yüz kişi... Babaeski Gençler Birliği armoni bandosu öğle yemeğine kadar çeşitli müzik parçaları icra ediyor. Yemekten sonra Şefik Bey bir konuşma yapıyor. Alpullu marşı çalınıyor ve güftesi bütün işçiler tarafından söyleniyor. Yumurta, çuval ve adım koşu müsabakaları yapılıyor. Yumurta koşusuna fabrikanın müdürü Ali Şefik Bey de katılıyor. Müsabakalardan sonra ise pehlivan güreşleri... Akşam olduğunda müdür aileleri kendi aralarında kır balosu tertip ediyorlar, müzik bandosundan ayrılan caz takımının terennümüyle biraz dans ediliyor. Daha sonra otomobiller, kamyon ve arabalarla herkes evlerine dönüyor.
----
Kampanya bittikten sonra Ankara'dan müfettiş gelir bilançoyu incelermiş. Müfettişi trene yolcu ederken işçiler yolun iki tarafına dizilirler müfettişi uğurlarlarmış. Erdoğan Duygan söylüyor, "o sırada parmağını kaldırana ikramiye verirlerdi. İki ikramiye, üç ikramiye. Çünkü adam fabrikadan memnun olarak ayrılıyordu".
----
2018-2019 dönemi.
2013-2014 dönemi 88'inci kampanya... Alpullu şeker fabrikasının çalıştırılmadığı dönemin başlangıcı. 659 üreticiden 33b ton taahhüt. 16b ton rekolte... Eğer, 100b ton pancar üretimi gerçekleştirilebilirse fabrikanın açılacağı ifade edilmiş.
.
2014-2015 dönemi 89'uncu kampanya. 949 üreticiden 52b ton taahhüt.
2015-2016 dönemi 90'ıncı kampanya: 793 çiftçi ile 60b ton pancar üretimi. Elde edilen pancar Eskişehir Şeker Fabrikasına nakledilmiş.
2016-2017 dönemi 91'inci kampanya. "2016 yılında şeker şirketi olarak 80 milyon lira zarar ettik. Bunun 19 milyonu Alpullu Şeker Fabrikasına aitti." (Kaynak: https://www.posta.com.tr). 2016/2017 kampanya döneminde 60 bin ton pancar Eskişehir'e taşınıyor.
2017-2018 dönemi 92'inci kampanya. Müdür Abdullah Kalenderoğlu zamanında Alpullu şeker fabrikasının yeniden üretime geçmesi. Çiftçiden alınan pancarlar, fabrikada üretim olmaması nedeniyle son dört yılda bir yıl Susurluk ve üç yıl Eskişehir’e gönderilmiş. 2017-2018 dönemi içinde 1175 çiftçiden 130 bin ton üretim taahhüdü alınmış. Fakat bütün çabalar sonuç vermiyor, 2018'de satılması veya özelleştirilmesi gerçekleşiyor.
2018-2019 dönemi 93'üncü kampanya. Kasım ayında fabrikanın yeni alıcısı Binbir Gıdaya teslim edilmesi.
---
2018-2019 dönemi 93'üncü kampanyaya kısa bir özet
Doksan üçüncü kampanya dönemi bir tür geçiş... Fabrika yeni sahiplerine çalıştırılarak teslim edilmek isteniyor. Özel sektörden Binbir Gıda şirketi fabrikayı teslim almış ama, son bir defa daha Devlet yetkilileri "fabrikayı kendimiz çalıştırarak yeni sahiplerine teslim edelim" diyorlar. Bu döneme ait yayımlanmış resmi rakamlara sahip değiliz. Sadece bazı duyumlar var. 2018-2019 dönemi için çiftçiden 65b ton taahhüt alınmış. Sonra bu rakam 30b tona düşmüş. Derken, gerçekleşen fiili rakam 16b ton... Bir önceki dönem taahhüdü olan 130b tonu düşününce neredeyse onda biri nispetinde. Fabrikanın günlük normal üretim kapasitesi 4b ton... Bu pancarı normal koşullarda üç, dört günde bitirirsiniz. Fakat öyle olmuyor. Duraklamalar, arızalar veya problemler nedeniyle üretim iki haftayı geçiyor. Makineler eskimiş, randımanları düşmüş... Normalde 9,5 kilo pancardan 1 kilogram şeker üretildiğini varsaysak 1500 ton şeker elde edilmesi lazım, fakat öyle olmuyor. Çok daha az miktarda... Dört yüz ton civarında düşük kalitede şeker elde ediliyor. Öyle anlaşılıyor ki bir sonraki kampanya dönemi için ciddi çaba harcamak gerek. Makine yenilemeleri yapmak ve ciddi bakımlar... Daha da önemlisi pancar üretimini artırmak... Bir önceki yıl taahhüdü 130b ton, az gelebilir. Ne bileyim 180b, 190b tonlara çıkmayı düşünmek lazım. Tabi, devletin Alpullu fabrikası için verdiği şeker üretim kotası çerçevesinde. Onu aşamıyorsunuz... Binbir Gıda şirketinin bu konuda avantajı var. Trakya'da sahip olduğu topraklar sayesinde söz konusu pancarın önemli bir kısmını kendi topraklarında yetiştirebilir. Yüzde 65'ini, yüzde 70'ini kendisi üretse fabrikanın pancar temin sıkıntısı ortadan kalkar. Fakat yine de, Trakya çiftçisinin en azından 60b ton civarında ekim yapması gerekecektir. Çiftçi gelirine, kazancına bakar. Para kazanacağına inanırsa bu pancarı çok rahat üretebilir. Tanıtım yapmak, çiftçiyi inandırmak gerekiyor. Fabrikanın çalışması politik değil, ekonomik bir olay... Devlet teşvikleri, devlet destekleriyle, yani "dönme dolap suyuyla" fabrika çalıştırılamaz. Bundan sonra herkes kazanç-gider hesabını çok iyi yapmak zorunda.
----
Kampanya erken açılırsa şeker serveti düşer mi? 1955 yılında bu konuda bir haber yapılıyor ve fabrika cevap veriyor. Hayır... diyorlar. Hatta erken söküm pirimi veriyorlar.
----
1955-1956 kampanyasına başlamış ve yeni mahsulden ilk pancar getiren köylüye merasimle bir kol saati hediye edilmiştir.
.
Kampanyanın açılış tarihleri ve uzunluğu sürekli değişiklik göstermiş. Yuvarlak hesap 100 gün olarak belirleniyor veya üç ay... Bunun yanında altı, yedi aya kadar çıkan kampanyalar olmuş. 1970'li yıllarda kampanyalar altı ay devam edermiş ve işçi sayısı 1800'ler civarındaymış.
Uzun kampanyalarla ilgili tartışmalar var. Birileri kampanyanın uzun sürmesini "meziyet gibi" lanse ederken diğerleri aslında bunun "kötü bir planlama" olduğunu iddia ediyor...
Şunu bilmemiz gerekiyor. Kısa sürmüşse zorunluluktan... Uzun sürmüşse, yine zorunluluktan... Ne kısa kampanyayı yerden yere vuralım, ne de uzun kampanya süresini göklere çıkaralım... Şartlar onu gerektirmiş, öyle olmuş... Evrensel standartlarla ülke fabrikasının koşulları ve ülkenin ekonomisi, toprak şartları her zaman uyum göstermeyebiliyor.
Benim formülüm şu: "evrensel standartları gözden kaçırma, ona uymak için yapabileceğinin en iyisini yap..." Standartlar gözetilmişse veya standartların farkında isek, "sonuç iyiydi, kötüydü" gibi bir tartışma anlamsız...
1946 yılındaki kampanyanın rekor düzeydeki üretim nedeniyle normal daha uzun süreceği hesaplanmış.
Kampanyalar tarih boyunca değişik tarihlerde başlamış: 20 Temmuzda, 24 Temmuzda, 1 Ağustosta... 15 Ağustosta...
---
Kampanya dönemleri sayılarla anılıyor. 1'inci Kampanya, 10'uncu Kampanya, 60'ıncı kampanya gibi...
---
1933-1934 Kampanyası. "1933 yılında 328 bin tonla dünya birinci olmuş bir fabrikadır."
1934 Nisan ayının 15'inde Cuma günü bütün müdürler, memurlar ve işçiler adına kampanyanın sekiz ay sürmesi nedeniyle bir şenlik düzenleniyor. O dönem pancar işleme açısından Alpullu Şeker fabrikası dünya birincisi. Eğlence ve şenlikler Büyük Mandıra korusunda "Pancar Cümbüşü" adıyla tertip ediliyor... Seçkin (2019) Edirne Milli Gazete 19.4.1934 tarihli nüshasından alıntı yaparak anılan cümbüş hakkında ayrıntılı bilgi veriyor (s. 99-100). Özetlersek... Bütün çalışanlar aileleriyle birlikte sabahtan itibaren koruda yerlerini alıyorlar. Sayıları iki, üç yüz kişi... Babaeski Gençler Birliği armoni bandosu öğle yemeğine kadar çeşitli müzik parçaları icra ediyor. Yemekten sonra Şefik Bey bir konuşma yapıyor. Alpullu marşı çalınıyor ve güftesi bütün işçiler tarafından söyleniyor. Yumurta, çuval ve adım koşu müsabakaları yapılıyor. Yumurta koşusuna fabrikanın müdürü Ali Şefik Bey de katılıyor. Müsabakalardan sonra ise pehlivan güreşleri... Akşam olduğunda müdür aileleri kendi aralarında kır balosu tertip ediyorlar, müzik bandosundan ayrılan caz takımının terennümüyle biraz dans ediliyor. Daha sonra otomobiller, kamyon ve arabalarla herkes evlerine dönüyor.
----
Kampanya bittikten sonra Ankara'dan müfettiş gelir bilançoyu incelermiş. Müfettişi trene yolcu ederken işçiler yolun iki tarafına dizilirler müfettişi uğurlarlarmış. Erdoğan Duygan söylüyor, "o sırada parmağını kaldırana ikramiye verirlerdi. İki ikramiye, üç ikramiye. Çünkü adam fabrikadan memnun olarak ayrılıyordu".
----
2018-2019 dönemi.
2013-2014 dönemi 88'inci kampanya... Alpullu şeker fabrikasının çalıştırılmadığı dönemin başlangıcı. 659 üreticiden 33b ton taahhüt. 16b ton rekolte... Eğer, 100b ton pancar üretimi gerçekleştirilebilirse fabrikanın açılacağı ifade edilmiş.
.
2014-2015 dönemi 89'uncu kampanya. 949 üreticiden 52b ton taahhüt.
2015-2016 dönemi 90'ıncı kampanya: 793 çiftçi ile 60b ton pancar üretimi. Elde edilen pancar Eskişehir Şeker Fabrikasına nakledilmiş.
2016-2017 dönemi 91'inci kampanya. "2016 yılında şeker şirketi olarak 80 milyon lira zarar ettik. Bunun 19 milyonu Alpullu Şeker Fabrikasına aitti." (Kaynak: https://www.posta.com.tr). 2016/2017 kampanya döneminde 60 bin ton pancar Eskişehir'e taşınıyor.
2017-2018 dönemi 92'inci kampanya. Müdür Abdullah Kalenderoğlu zamanında Alpullu şeker fabrikasının yeniden üretime geçmesi. Çiftçiden alınan pancarlar, fabrikada üretim olmaması nedeniyle son dört yılda bir yıl Susurluk ve üç yıl Eskişehir’e gönderilmiş. 2017-2018 dönemi içinde 1175 çiftçiden 130 bin ton üretim taahhüdü alınmış. Fakat bütün çabalar sonuç vermiyor, 2018'de satılması veya özelleştirilmesi gerçekleşiyor.
2018-2019 dönemi 93'üncü kampanya. Kasım ayında fabrikanın yeni alıcısı Binbir Gıdaya teslim edilmesi.
---
2018-2019 dönemi 93'üncü kampanyaya kısa bir özet
Doksan üçüncü kampanya dönemi bir tür geçiş... Fabrika yeni sahiplerine çalıştırılarak teslim edilmek isteniyor. Özel sektörden Binbir Gıda şirketi fabrikayı teslim almış ama, son bir defa daha Devlet yetkilileri "fabrikayı kendimiz çalıştırarak yeni sahiplerine teslim edelim" diyorlar. Bu döneme ait yayımlanmış resmi rakamlara sahip değiliz. Sadece bazı duyumlar var. 2018-2019 dönemi için çiftçiden 65b ton taahhüt alınmış. Sonra bu rakam 30b tona düşmüş. Derken, gerçekleşen fiili rakam 16b ton... Bir önceki dönem taahhüdü olan 130b tonu düşününce neredeyse onda biri nispetinde. Fabrikanın günlük normal üretim kapasitesi 4b ton... Bu pancarı normal koşullarda üç, dört günde bitirirsiniz. Fakat öyle olmuyor. Duraklamalar, arızalar veya problemler nedeniyle üretim iki haftayı geçiyor. Makineler eskimiş, randımanları düşmüş... Normalde 9,5 kilo pancardan 1 kilogram şeker üretildiğini varsaysak 1500 ton şeker elde edilmesi lazım, fakat öyle olmuyor. Çok daha az miktarda... Dört yüz ton civarında düşük kalitede şeker elde ediliyor. Öyle anlaşılıyor ki bir sonraki kampanya dönemi için ciddi çaba harcamak gerek. Makine yenilemeleri yapmak ve ciddi bakımlar... Daha da önemlisi pancar üretimini artırmak... Bir önceki yıl taahhüdü 130b ton, az gelebilir. Ne bileyim 180b, 190b tonlara çıkmayı düşünmek lazım. Tabi, devletin Alpullu fabrikası için verdiği şeker üretim kotası çerçevesinde. Onu aşamıyorsunuz... Binbir Gıda şirketinin bu konuda avantajı var. Trakya'da sahip olduğu topraklar sayesinde söz konusu pancarın önemli bir kısmını kendi topraklarında yetiştirebilir. Yüzde 65'ini, yüzde 70'ini kendisi üretse fabrikanın pancar temin sıkıntısı ortadan kalkar. Fakat yine de, Trakya çiftçisinin en azından 60b ton civarında ekim yapması gerekecektir. Çiftçi gelirine, kazancına bakar. Para kazanacağına inanırsa bu pancarı çok rahat üretebilir. Tanıtım yapmak, çiftçiyi inandırmak gerekiyor. Fabrikanın çalışması politik değil, ekonomik bir olay... Devlet teşvikleri, devlet destekleriyle, yani "dönme dolap suyuyla" fabrika çalıştırılamaz. Bundan sonra herkes kazanç-gider hesabını çok iyi yapmak zorunda.
----
Kampanya erken açılırsa şeker serveti düşer mi? 1955 yılında bu konuda bir haber yapılıyor ve fabrika cevap veriyor. Hayır... diyorlar. Hatta erken söküm pirimi veriyorlar.
----
1955-1956 kampanyasına başlamış ve yeni mahsulden ilk pancar getiren köylüye merasimle bir kol saati hediye edilmiştir.
.
Kampanyalar
Kadri Özçetin
Kalıp Şeker
Kampanya Açılışı
Kampanyalar
Kanalizasyon
Kantarlar
Kantin
Karabatak
Karakol
Karataş Yem
Kardeş Köyler
Kardeş Şehirler
Kaynaklarım
Kazan Dairesi
Kelle Şekeri
Kesme Şeker
Keşan
Kır Kahvesi
Kırkdört Evler
Kırklareli
Kısım Maçları
Kısmet Evleri
Kış-Kıyamet
Kimya Laboratuvarı
Kireç Atıkları
Kireç Dairesi
Kooperatif
Korugan
Kosta
Kuruş-Para
Köprübaşı
Köprüler
Köy Adlarının Değişmesi
Kum, Çakıl, Kil
Kuraklık
Kurban Bayramı
Kurtuluşu
Kuyruk
Küp Şeker
Küspe
Küspe Havuzları
Küşad-ı Resmî
Kütüphane
